Шығыстағы Ренессанс әлемдік мәдениетті қалай байытты?

Ұзақ мерзімді жоспар

4 А бөлімі: Қайта өрлеу дәуірі.

Қысқа мерзімді жоспар

Шығыстағы Ренессанс әлемдік мәдениетті қалай байытты? (Ұлықбек, Әлішер Науаи, Бабырнама)

 Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сәйкес)

6.2.3.2 Гуманистік идеялардың ортағасырлық мәдениеттің дамуына ықпалын анықтау;

6.2.2.4  Шығыстың ортағасырлық мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау.

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың барлығы:

Қытай, Үнді мәдениеті, Орта Азияның сәулет өнері мен  ғылымы жайлы орта ғасырларда шығыс елдерінің әлемдік мәдениетке қосқан үлесі туралы, орта ғасырлардан бері келе жатқан сәулет өнерінің ескерткіштері туралы түсініктеме бере алады.

Оқушылардың басым бөлігі:

Орта Азия ғұламаларына сипаттама бере алады. «Алтын ғасыр» мағынасын аша алады. 

Оқушылардың кейбіреуі:

Әдебиет, ғылым, сәулет өнерінің жаңалықтарына баға бере алады. 

Бағалау критерийі

• Гуманистік идеялардың ортағасырлық мәдениеттің дамуына ықпалын анықтайды.
• Шығыстың ортағасырлық мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Жазылым. Орта ғасырлардағы ғалымдардың еңбектерін, сәулет өнерін, әдебиеттерді жазады.

Айтылым. Тұлғалар туралы баяндайды, суреттерді сипаттайды.

Тыңдалым.  Оқушылардың баяндамаларын тыңдайды.

Оқылым. Оқушылар оқулықта берілген мәліметтерді оқиды.

Құндылықтарға  баулу

Рухани жаңғыру

Қазақстанның қасиетті жерлерінің мәдени-географиялық белдеуі – неше ғасыр өтсе де бізді кез келген рухани жұтаңдықтан сақтап, аман алып шығатын символдық қалқанымыз әрі ұлттық мақтанышымыздың қайнар бұлағы.

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастық құндылығын ұлы ғалымдарға, орта ғасырдан біздерге мұра болып қалған сәулет өнерлеріне, әдеби шығармаларға құрметпен қарау арқылы баулу.

Сабаққа қажет құрал-жабдықтар

Ноутбук, интебелсенді тақта, слайд-презентация, үлестірме қағаздар, жазуға, сурет салуға арналған түрлі түсті бояу құралдары, қарындаштар.

Ойлау дағдылары

Білу, түсіну, қолдану.

Пәнаралық байланыс

Қазақстан тарихы, География, Қазақ әдебиеті.

Алдыңғы білім

Қазақстан тарихынан «Түркілердің материалдық және рухани мәдениеті» тақырыбында алған білімдерін шыңдау.

Сабақтың кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут

4 минут

4 минут

2 минут

2 минут

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен амандасу, түгендеу.

Сыныпта психологиялық ахуал туғызу.

Шаттық шеңбері: Мұғалім балаларға шеңбер құрып тұруды ұсынады.

Сынып оқушылары ортаға шығып «Шаттық шеңбері» тренингі арқылы бір-біріне жылы лебіздерін білдіре отырып, ғалымдардың өсиет сөздері жазылған қағаз қиындыларын таратып береді.

Үй тапсырмасын «Миға шабуыл» әдісі бойынша тексеру:

Берілген сұрақтарға жауап беру.

1. Суретшілер мен олардың еңбектерін сәйкестендіріңдер.

Дұрыс жауап: 1. В; 2. Ә; 3. Г

2. Суретшілердің өмір сүрген жылдары мен елдерін анықтаңдар.

«Bilimland» сайтынан «ХV ғасырдың соңы мен ХVII ғасырдың алғашқы жартысындағы Еуропа халықтарының мәдениеті» тақырыбында тест тапсырмасын шешу.

Кері байланыс: Әр дұрыс жауапқа 1 балл, яғни бір жұлдызша беріледі. Жиналған барлық жұлдызшаларды санау арқылы оқушылардың үй тапсырмасы бағаланады.

3) Уәждеу, қызығушылықтарын ояту.

Уәждеу:

1. Орта ғасырлардағы ғалымдардың суреттерін көрсету.

2. Жаңа сабақтың тақырыбын табу тапсырылады.

«Bilimland» сайтынан Атақты ойшылдар бөлімінен Әбу Райхан әл-Бируни туралы бейнебаян көрсету

– Балалар суретте берілген адамдардың киімдеріне назар аударыңдар. Орта ғасырларда адамдар қалай киінген?

Оларға мінездеме бере отырып талқылау. Жаңа сабақтың тақырыбын ашу.

Барлық оқушыларға ғалымдардың шығармаларының аттары жазылған қағаз қиындылары таратылады. Ол қағаз қиындысы арқылы жалғасын тауып жұп құрады.

1-жұп: Әбу Райхан Бируни кітабы:

 2-жұп: Әл-Хорезми

3-жұп: Әбу әли инб Сина

4-жұп: Омар Хайям:

5-жұп: Әлішер Науаи:

 6-жұп: Бабырнама: «Бабаранамада»

Әр жұп өз тәртіп-ережесін белгілейді. 

https://itest.kz/kz/lekciya_khv_

hasyrdyng_songy_khvii_hasyrdyng_

alhashqy_zhartysyndahy_europa_

khalyqtarynyng_madenieti

https://bilimland.kz/kk/courses/dunie-zhuzi-tarixy/xi-xv-hasyrdahy-orta-aziya/lesson/ataqty-ojshyldar

Сабақтың ортасы

8 минут

2 минут

5 минут

М. Балалар, сендер әр тапсырманы орындаған сайын жақсы, белсенді жұмыс істеген үшін «смайликтер», «жұлдызшалар» алып отырасыңдар. Сабақ соңында ең көп смайлик жинаған оқушы анықталып, марапатталады.

3. Әр жұп өзіне берілген ғалымдардың өмірімен  және шығармаларымен оқулықтан және «Bilimland» сайтынан  оқып, танысады. Постер салып, оны қорғайды.

1-жұп: Әбу Райхан Бируни кітабы.

2-жұп: Әл Хорезми.

3-жұп: Әбу әли инб Сина.

4-жұп: Омар Хайям.

5-жұп: Әлішер Науаи.

6-жұп: Бабырнама.

Кері байланыс: «Бағдаршам».

Оқушыларда қызыл, жасыл және сары түсті карточкаларын жоғары көтереді (қызыл – түсінбеймін, сары – түсінікті, бірақ толықтырылу қажет, жасыл – барлығы түсінікті).

Оқушылар бағдаршамның түстерін пайдалана отырып, өздерін бағалайды.

Оқушыларға сергіту сәтін жүргізу.

 «Ақ бұлақ»

4. Ақпараттық ақаулық әдісі.

Кері байланыс: Әр оқушы түсіндірген оқушыға смайлик береді.

Мәтін

https://bilimland.kz/kk/#lesson=16677

https://www.youtube.com/watch?v=LeOmtCuOKxU

Сабақтың соңы

7 минут

5. «Bilimland» сайтынан  тапсырмаларды орындау:

• Ғалымдар мен олардың еңбектерін сәйкестендіру – 5 балл.
•  Мына ғалымдардың қай кезде өмір сүргендерін сәйкестендіру – 5 балл.
• Ғалымдар мен олардың еңбектерін сәйкестендіру – 5 балл.
• Атақты ойшылдар. Тест 5 сұрақ – 5 балл.

https://bilimland.kz/kk/#lesson=16677

2 минут

Рефлексия. Кері байланыс.

ЧЕМОДАН  –   ЕТТАРТҚЫШ  –   ҚОҚЫС  СЕБЕТІ -

Бәрі де керек мәлімет!

Сараптап өзіме қажеттісін аламын!

Ешқайсысы қажет емес!

1 минут

Бағалау

Жұлдыздар мен жақсы смайликтер саны:

0-7 – сабаққа ден қою қажет;

8-14 – орташа;

15-27 – жақсы;

28-30 – өте жақсы.

1 минут

Үй жұмысы:

Тақырыпты оқып, эссе жазып келу келу.